Nieuw onderzoek: Welke factoren hebben invloed op het DNA van de CFO?

De Chief Financial Officer staat centraal in het succes van elke organisatie. Veranderingen in de functie, vooral als die veranderingen gedragen worden door bredere trends met invloed op de functie van de CFO in meerdere sectoren en bedrijfsmodellen, moeten dus tijdig herkend en begrepen worden.

Deze lopende veranderingen hebben invloed op de bouwstenen, het “DNA” van de CFO-functie. De CFO van morgen kan een aanzienlijk ander profiel hebben op het gebied van achtergrond, focus en verantwoordelijkheden dan de CFO van vandaag.

Om licht te werpen op de veranderingen die de CFO-functie te wachten staan, heeft Billtrust Paradoxes, Inc. tussen 2021 en 2022 een uitgebreid kwalitatief en kwantitatief onderzoek uit laten voeren. Het kernthema: het vaststellen van de huidige financiële uitdagingen voor CFO's en de vaardigheden en verwachtingen waaraan de CFO van morgen invulling geeft.  

Er zijn interviews en sessies gehouden met meer dan 500 financiële professionals , waaronder huidige CFO's en toekomstige of aspirant-CFO's.

De bevindingen daarvan zijn verzameld en geanalyseerd in een nieuwe whitepaper, “Het DNA van de CFO van de toekomst: Onderzoeksinzichten.” De whitepaper noemt de onderliggende factoren van deze veranderingen, van technologische transformatie tot de impact van het coronavirus op de bedrijfsactiviteiten en de werkomgeving.  

De huidige CFO's gingen in op het grote aantal uitdagingen waarmee zij (en hun collega's) te maken hebben, waarbij er meer dan één aangaf dat dit de meest complexe periode in hun carrière is.Op macroniveau waren de meest consequent genoemde zakelijke uitdagingen:

• Cashflow, altijd een zorg voor financiële leiders
• Aanwerven bij werk op afstand
• Herevaluatie van huurovereenkomsten, onroerend goed, en vaste lasten
• Operationele uitdagingen, waaronder ondersteuning van werk op afstand, beveiligingsproblemen, en gegevensverzameling en -beheer uit meerdere afdelingen
• Problemen met de toeleveringsketen en materialen
• Personeelstekorten

Deelnemers noemden verder dat problemen met de toeleveringsketen en materialen momenteel hoge druk zetten op meerdere sectoren, waaronder de bouw, transport, en biotechnologie. Ook de bedrijfsresultaten lijden er onder.

“De grootste uitdaging is de verbroken toeleveringsketen. Onze leveranciers hebben grote moeite hun producten te verkopen.”

– Todd M., Transportsector

De respondenten hadden ook moeite gekwalificeerde arbeiders te vinden, zelfs via uitzendbureaus. Soms kwamen de kandidaten niet eens opdagen voor hun sollicitatiegesprekken.

Wat bedienden betreft bestond er hevigere concurrentie voor toptalent, wat leidde tot een hogere salarisvraag en dus meer loonkosten. Vanwege de toegenomen populariteit van werken op afstand was het vooral lastig personeel te vinden voor functies op locatie (zoals een laboratorium- of wetenschappelijke functie).

De deelnemers aan het onderzoek benadrukten de organisatorische en operationele problemen die aangepakt moeten worden zodat financiële afdelingen de bovengenoemde uitdagingen kunnen overkomen. Deze items hebben allemaal invloed op het DNA van de CFO:

• Bedrijfssystemen koppelen: De systemen in de hele organisatie moeten gekoppeld worden zodat ze met elkaar kunnen communiceren.
• Data in real-time leveren: De CFO heeft toegang nodig tot actuele informatie voor eenvoudige inzage, analyse en verspreiding.
• Groeimogelijkheden benutten: Het bedrijf uitbreiden, relevant blijven, en concurrenten een stap voor blijven (met prijzen en technologie).

De coronapandemie heeft enorme problemen en uitdagingen veroorzaakt. Denk aan werken op afstand, veiligheid voor personeel en klanten, ontslagen en verlof. Noodzakelijkerwijs moesten bedrijven op een nieuwe manier hun diensten verlenen en de kasstroom in stand houden.

Financiële professionals kregen dringend behoefte aan data in realtime en gekoppelde systemen, in plaats van de verouderde modellen en irrelevante historische gegevens die het werk vertraagden. Oude financiële projectiemodellen waren niet behulpzaam en historische gegevens hielpen toekomstige prognoses niet. De pandemie maakte de behoefte aan bijgewerkte gegevens om financiële beslissingen nog duidelijker te maken.

Maar er waren ook positieve punten:

• De meeste ondervraagde leiders werkten bij essentiële bedrijven, en een aantal ontving een PPS-lening waardoor er onverwachts extra contant geld beschikbaar kwam.
• De meesten hadden genoeg flexibiliteit om aanpassingen te maken en zo het omzetverlies te beperken. Bedrijven moesten op grote schaal buiten de kaders leren denken en hun modellen herzien om in zulke ongewone omstandigheden het hoofd boven water te kunnen houden.
• Velen moesten hun werkomgeving met kritische blik bekijken en zelfs de centrale aspecten van het bedrijf heroverwegen, om de veiligheid te waarborgen. Deze druk dwong hen ertoe zich meer open te stellen voor verandering.

Wendbaarheid en flexibiliteit centraal

Over het algemeen kwamen bedrijven erdoorheen, soms zelfs beter, door wendbaar en flexibel te blijven en de prioriteiten te herevalueren. Het merendeel vertelde dat het bedrijf een soort draaipunt of “reset” doormaakte als gevolg van de pandemie, en dat resulteert in een groter aantal bestellingen, een hogere vraag en meer initiatieven.

Natuurlijk was het economisch sentiment in bepaalde sectoren en regio's gemengd, maar al met al bleven we er positief in staan. Een voorbeeld van hoe financiële leiders voor ongebruikelijke aanpassingen kozen: de meeste respondenten gaven aan dat de kantoorkosten sinds begin 2020 alleen maar gedaald zijn.

“Als je geen robuuste, flexibele en up-to-date infrastructuur hebt voor je bedrijfssystemen, ben je niet wendbaar. CFO's kunnen veel lessen uit het verleden trekken. Tijdens de coronacrisis konden de bedrijven met de beste systemen (realtime inzichten, voortschrijdende prognoses) binnen één dag het liquiditeitsmodel omgooien. Moeilijke beslissingen zijn veel sneller door te voeren met goede systemen.”

— Tristan G., Zakelijke dienstverlening

Hoewel maar weinig leiders voor het woord “transformatie,” kozen, waren de meesten wel bezig met daadwerkelijke activiteiten op dat vlak, meestal in de vorm van projecten met meerdere stappen. Deze projecten hebben ongetwijfeld grote invloed op de organisatie en daarmee op de functie van de CFO:

• Een groot aantal deelnemers in het onderzoek gaf aan dat ze moeite hadden het beste platform en functionaliteitenpakket voor de omvang van hun bedrijf te selecteren.
• Het algemeen doel was om workflows en processen te vinden waarbij er met automatisering tijd en kosten bespaard konden worden op onbelangrijke taken (bijvoorbeeld in de boekhouding en financiële rapportage).
• Op hoger bedrijfsniveau ging het ook om complexere doelen, zoals het herontwerpen van databases of het integreren van losstaande systemen en functies.

Innovatiegebieden

De meest dringende behoefte was om inzicht te scheppen in de bedrijfsgegevens en zo verkenning, inzicht, en analyse makkelijker te maken. Zowel recent benoemde als toekomstige CFO's geloven dat beter inzicht in de bedrijfsgegevens (wat betreft klanten, producten, en interne activiteiten) de innovatie van het bedrijf ten goede komt. 

Automatisering, data-analyse en bedrijfsbrede integratie van systemen werden genoemd als vereisten voor effectieve en concurrerende bedrijfsvoering in de toekomst:

• Automatisering: De respondenten vonden geautomatiseerde processen (waaronder betalingen en rapportages) zeer belangrijk. Allerlei processen kunnen geautomatiseerd worden zodat het personeel tijd vrijhoudt voor andere taken. Wel is het belangrijk om een balans te vinden waarbij individuen nog steeds waardering krijgen als de belangrijkste kracht van de organisatie.
• Data-analyse: Data-analyse is van onschatbare waarde. Als je snel toegang hebt tot gegevens, de juiste statistieken kunt bekijken, slimme modellen kunt opstellen, en handmatige processen kunt stroomlijnen of wegnemen, wordt de organisatie zoveel efficiënter. De respondenten vonden het belangrijk dat alle boekhoud- en financiële systemen, zoals ERP-systemen en SaaS-applicaties, met elkaar kunnen communiceren. Vanuit het perspectief van de CFO hangen alle systemen met elkaar samen, omdat alle aspecten van het bedrijf uiteindelijk invloed hebben op de financiën. Over het algemeen stelt betere gegevensanalyse een organisatie in staat slimmere financiële beslissingen te nemen.
• Systemen integreren en upgraden: Organisaties moeten hun systemen blijven upgraden, en ook snel nieuwe software kunnen implementeren. Daarbij is het vitaal dat de nieuwe software goed aansluit op de bestaande systemen. Ook als er geen actieve implementatie plaatsvindt, blijven bedrijfsleiders de mogelijkheden onderzoeken en overwegen. Als er op korte termijn (1-3 jaar) veranderingen plaatsvinden, is het verstandig daar nu al rekening mee te houden. De meeste innovaties hebben betrekking op geavanceerdere gegevensverwerking, snellere rapportage, makkelijkere begroting, en betere betalingsprocessen.

“Automatiseer alles, op een redelijke manier. De besparingen kan je herinvesteren in je bedrijf.”

Mike B., Levensmiddelen- en drankensector

Alle bovenstaande factoren leiden tot veranderingen binnen zowel grote als kleine organisaties. Je ziet ze terug in het functionele DNA van de CFO binnen het bedrijf.

Zoals in de whitepaper over de toekomstige rol van de CFO wordt uitgelegd, wordt hun positie nu al deels bepaald door deze krachten.Zoals je kan verwachten, dragen automatisering van debiteurenbeheer en andere technologieplatforms bij aan die evolutie. Maar er is een verrassende reeks veranderingen gaande die meer inhoudt dan de mogelijkheid om met nieuwe softwareplatforms en data-analyse te werken. 

Er ontstaat een “horizontale mindset” met minder afhankelijkheid van de vaardigheden en opleiding die voorheen van CFO's verwacht waren. Het gaat om bedrijfsoverkoepelende samenwerking op meerdere niveaus, en een betrokken managersaanpak die nieuw is in het DNA van de CFO. Deze ommekeer brengt enorme gevolgen met zich mee voor bedrijven en hun financiële afdelingen.